Zadaniem szkoły w zakresie nauczania języka mniejszości narodowej lub etnicznej jest wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia przez wzmacnianie poczucia jego tożsamości kulturowej, historycznej, etnicznej lub narodowej.

Nauczanie języka mniejszości narodowej lub etnicznej powinno być wspierane przez uczenie zwyczajów, obyczajów oraz właściwych zachowań w środowisku rodzinnym, lokalnym i szkolnym.

Rolą nauczyciela jest uświadamianie uczniom, że wspólnoty takie jak rodzina, środowisko lokalne i ojczyzna, stanowią wielką wartość w życiu każdego człowieka i że każdy ma wobec tych wspólnot obowiązki.

Ponadto nieodłącznym elementem pracy szkoły jest też kształtowanie szacunku do swego języka ojczystego.

1. Świadomość własnego dziedzictwa narodowego lub etnicznego.
   1. Znajomość podstawowych utworów literackich i innych tekstów kultury ważnych dla poczucia tożsamości narodowej lub etnicznej.
   2. Znajomość podstawowych faktów z historii narodowej lub etnicznej.
   3. Znajomość elementów kultury narodowej lub etnicznej (np. symbole, legendy, baśnie).
   4. Znajomość podstawowych faktów z życia społeczności lokalnej.
2. Kształcenie językowe.
   1. Rozumienie wartości języka ojczystego oraz jego funkcji w budowaniu wspólnoty rodzinnej, narodowej i kulturowej.
   2. Kształtowanie odpowiedzialności za własne użytkowanie języka.
   3. Poznawanie podstawowych pojęć służących do opisywania języka jako narzędzia komunikacji.
   4. Kształcenie umiejętności porozumiewania się (słuchania, mówienia, czytania i pisania) w sytuacjach prywatnych i publicznych, w tym z osobami z trudnościami w komunikowaniu się.
   5. Kształcenie umiejętności poprawnego mówienia i pisania zgodnego z zasadami poprawności językowej.
3. Kształcenie literackie i kulturowe.
   1. Rozwijanie umiejętności interpretacji utworów literackich i innych tekstów kultury.
   2. Rozwijanie umiejętności analizy wybranych utworów literackich z wykorzystaniem właściwej terminologii.
   3. Rozwijanie zdolności rozumienia wartości o charakterze narodowym i uniwersalnym.
   4. Rozwijanie potrzeby uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych.
4. Tworzenie wypowiedzi.
   1. Rozwijanie umiejętności wypowiadania się w różnych formach.
   2. Kształcenie umiejętności wygłaszania, recytacji i interpretacji głosowej tekstów.
   3. Doskonalenie dykcji i operowania głosem.
   4. Poznawanie podstawowych zasad retoryki, w szczególności argumentowania.
   5. Rozwijanie umiejętności tworzenia wypowiedzi pisemnych.
   6. Wyrażanie własnych poglądów i opinii.
   7. Tworzenie wypowiedzi pisemnych, z uwzględnieniem estetyki tekstu i zasad jego organizacji.

Klasy IV–VIII szkoły podstawowej to czas kształtowania poczucia własnej świadomości narodowej lub etnicznej, poznawania kultury, rozwijania umiejętności komunikacyjnych, doskonalenia myślenia konkretnego i abstrakcyjnego. To również okres formowania się charakteru młodego człowieka, w tym dostrzegania i rozumienia wartości uniwersalnych m.in. prawdy, dobra, piękna.

Zadaniem nauczyciela języka mniejszości narodowej lub etnicznej na II etapie edukacyjnym jest przede wszystkim:

1. rozwijanie poczucia tożsamości narodowej lub etnicznej, szacunku do kultury i tradycji;
2. rozwijanie motywacji do poznawania języka, kultury, tradycji;
3. wychowywanie świadomego odbiorcy i uczestnika kultury;
4. kształtowanie postawy otwartości wobec innych kultur i szacunku dla ich dorobku;
5. rozwijanie umiejętności sprawnego posługiwania się językiem mniejszości narodowej lub etnicznej w różnych sytuacjach komunikacyjnych z zachowaniem norm kultury, etyki i etykiety językowej;
6. kształcenie umiejętności posługiwania się różnymi gatunkami wypowiedzi ustnych i pisemnych, które są niezbędne w edukacji szkolnej oraz w różnych sytuacjach życiowych;
7. rozwijanie umiejętności operowania bogatym słownictwem, wykorzystanie go do opisywania świata, oceny postaw i zachowań własnych i innych ludzi;
8. kształtowanie samodzielnego docierania do informacji, ich selekcjonowania, krytycznej oceny oraz wykorzystania we własnym rozwoju.

Praca nauczyciela języka mniejszości narodowej lub etnicznej w klasach IV–VIII polega na tworzeniu sytuacji sprzyjających rozwojowi zainteresowań uczniów i ich świadomego uczestnictwa w kulturze.

Nauczyciel w organizowaniu procesu dydaktycznego jest zobowiązany do stosowania rozwiązań metodycznych, które zapewnią integrację kształcenia literackiego, językowego i kulturowego uczniom będących na różnych poziomach rozwoju intelektualnego. W swojej pracy powinien wykorzystywać metody aktywizujące m.in. dyskusję, debatę, dramę, projekt edukacyjny, które wspomagają rozwój samodzielnego docierania do informacji i prezentowania efektów kształcenia przez uczniów.

1. Świadomość własnego dziedzictwa narodowego lub etnicznego. Uczeń:
   1. zna i rozumie utwory literackie i inne teksty kultury ważne dla poczucia tożsamości narodowej lub etnicznej;
   2. zna i rozumie podstawy kultury narodowej lub etnicznej (bohaterowie, wydarzenia, symbole, legendy);
   3. zna podstawowe fakty z życia mniejszości narodowej lub etnicznej w Polsce;
   4. rozpoznaje najważniejsze tematy i motywy charakterystyczne dla literatury narodowej, wyszukuje na ten temat informacje w internecie.
2. Kształcenie językowe.
   1. 1. Gramatyka. Uczeń:
      1. odmienia części mowy (rzeczownik, czasownik, przymiotnik);
      2. rozpoznaje spójnik;
      3. rozpoznaje w tekście zdania pojedyncze nierozwinięte i rozwinięte oraz zdania złożone.
   2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:
      1. wskazuje główne cechy języka mówionego i języka pisanego;
      2. posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą języka narodowego lub etnicznego;
      3. rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi;
      4. dostosowuje sposób wyrażania się do zamierzonego celu wypowiedzi;
      5. rozróżnia synonimy, antonimy;
      6. dostrzega różnice pod względem zakresu i treści w znaczeniu wyrazów.
   3. Komunikacja językowa i kultura języka. Uczeń:
      1. identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi;
      2. rozpoznaje znaczenie niewerbalnych środków komunikacji (np. gest, mimika, postawa ciała);
      3. zna i stosuje zasady akcentowania wyrazów;
      4. używa stylu stosownego do sytuacji komunikacyjnej;
      5. stosuje zasady etykiety językowej.
   4. Odbiór przekazu językowego. Uczeń:
      1. nazywa swoje reakcje czytelnicze (np. ocena bohaterów, emocje);
      2. określa temat i główną myśl tekstu;
      3. rozpoznaje w wypowiedzi prawdę lub fałsz;
      4. rozpoznaje gatunki publicystyczne prasowe, radiowe i telewizyjne w tym artykuł, wywiad, recenzję.
   5. Ortografia i interpunkcja. Uczeń:
      1. pisze poprawnie pod względem ortograficznym;
      2. poprawnie używa znaków interpunkcyjnych: kropki, przecinka, znaku zapytania, znaku wykrzyknika, cudzysłowu, dwukropka, średnika.
3. Kształcenie literackie i kulturowe.
   1. Analiza i interpretacja utworów literackich. Uczeń:
      1. określa problematykę utworu;
      2. rozpoznaje gatunki charakterystyczne dla kultury danej mniejszości narodowej lub etnicznej;
      3. rozpoznaje rodzaje i gatunki literackie;
      4. przypisuje utwór literacki do właściwego rodzaju literackiego;
      5. rozpoznaje w tekście literackim: epitet, porównanie, metaforę i określa ich funkcje;
      6. korzysta z informacji zawartych w encyklopediach i słownikach, również w sieci internetowej;
      7. rozpoznaje odmiany gatunkowe literatury popularnej.
   2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
      1. rozumie, czym jest adaptacja dzieła (np. filmowa, sceniczna, radiowa);
      2. wskazuje różnice między tekstem literackim a jego adaptacją;
      3. rozumie specyfikę różnych tekstów kultury (teatr, film, muzyka, sztuki plastyczne).
4. Tworzenie wypowiedzi.
   1. Mówienie. Uczeń:
      1. przedstawia propozycję interpretacji wybranego tekstu kultury;
      2. tworzy plan wypowiedzi własnej;
      3. streszcza linearnie wypowiedź narracyjną;
      4. operuje słownictwem z kręgów tematycznych: życie codzienne, szkoła, dom;
      5. poprawnie akcentuje wyrazy i stosuje poprawną intonację w zdaniu;
      6. świadomie wykorzystuje wykrzyknik jako część mowy, w tym w celu wyrażenia emocji;
      7. interpretuje na głos wybrane utwory literackie (w całości lub w części).
   2. Pisanie. Uczeń:
      1. dostrzega i uwzględnia relacje między częściami składowymi wypowiedzi (tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie);
      2. stosuje związki frazeologiczne ze zrozumieniem ich znaczeń;
      3. tworzy wypowiedzi stosując narrację pierwszo- i trzecioosobową;
      4. tworzy spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat;
      5. tworzy wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: opowiadanie, opis, charakterystyka postaci literackiej lub rzeczywistej;
      6. opisuje własne odczucia, które budzi utwór.

1. Świadomość własnego dziedzictwa narodowego lub etnicznego. Uczeń:
   1. dostrzega różne wzorce postaw społecznych, narodowych, obywatelskich, obyczajowych, kulturowych, moralnych, religijnych i w ich kontekście kształtuje swoją tożsamość;
   2. rozpoznaje tematy, motywy, toposy charakterystyczne dla literatury narodowej.
2. Kształcenie językowe.
   1. Gramatyka. Uczeń:
      1. poprawnie odmienia części mowy (liczebnik, zaimek);
      2. rozpoznaje przysłówek, przyimek i wskazuje różnice między nimi;
      3. rozpoznaje funkcje składniowe wyrazów użytych w zdaniu;
      4. rozpoznaje w tekście zdania złożone współrzędnie i podrzędnie, równoważniki zdań.
   2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:
      1. rozumie znaczenie homonimów;
      2. zna typy skrótów i skrótowców;
      3. rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny, urzędowy, artystyczny, naukowy, publicystyczny;
      4. rozpoznaje funkcję języka w tekście;
      5. dostrzega zróżnicowanie słownictwa – rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (wyrazy gwarowe, terminy naukowe, archaizmy i neologizmy, eufemizmy i wulgaryzmy);
      6. rozpoznaje wyrazy rodzime i zapożyczone, rozumie ich funkcję w tekście.
   3. Komunikacja językowa i kultura języka. Uczeń:
      1. sprawnie posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą języka narodowego lub etnicznego;
      2. czyta teksty ze zrozumieniem, rozpoznaje intencję nadawcy;
      3. świadomie, odpowiedzialnie, selektywnie korzysta (jako odbiorca i nadawca) z elektronicznych środków przekazywania informacji;
      4. czerpie dodatkowe informacje z przypisu;
      5. identyfikuje wypowiedź jako tekst reklamowy, informacyjny;
      6. zna konsekwencje stosowania form charakterystycznych dla środków elektronicznych (takich jak SMS, e-mail, czat);
      7. stosuje zasady etyki i etykiety językowej, wie, w jaki sposób zwracać się do rozmówcy w zależności od sytuacji i relacji z rozmówcą (dorosły, obcy, bliski, rówieśnik, lekarz, profesor, nauczyciel);
      8. charakteryzuje nadawcę wypowiedzi.
   4. Odbiór przekazu językowego. Uczeń:
      1. nazywa swoje reakcje czytelnicze (np. wrażenia);
      2. formułuje wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście;
      3. rozpoznaje wypowiedź argumentacyjną, wskazuje tezę, argumenty i wnioski;
      4. rozpoznaje wypowiedź o charakterze informacyjnym, ekspresywnym i impresywnym;
      5. rozpoznaje manipulację językową;
      6. odróżnia opinię od faktu;
      7. wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio;
      8. rozpoznaje gatunki publicystyczne prasowe, radiowe i telewizyjne, w tym reportaż, felieton.
   5. Ortografia i interpunkcja. Uczeń:
      1. pisze poprawnie pod względem ortograficznym i interpunkcyjnym;
      2. wykorzystuje wiedzę o składni w stosowaniu reguł interpunkcyjnych.
3. Kształcenie literackie i kulturowe.
   1. Analiza i interpretacja utworów literackich. Uczeń:
      1. rozpoznaje gatunki literackie, potrafi wymienić ich cechy, np. przypowieść, pamiętnik, dziennik, komedia, dramat jako gatunek, tragedia, ballada, nowela, hymn oraz inne gatunki charakterystyczne dla kultury danej mniejszości narodowej lub etnicznej;
      2. wskazuje elementy dramatu: akt, scena, tekst główny, tekst poboczny (didaskalia), monolog, dialog;
      3. rozpoznaje w tekście literackim: symbol, alegorię, neologizm, ironię, puentę i określa ich funkcje;
      4. rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów;
      5. korzysta z informacji zawartych w encyklopediach i słownikach;
      6. rozpoznaje odmiany gatunkowe literatury popularnej: powieści lub opowiadania obyczajowe i przygodowe, utwory fantasy.
   2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
      1. interpretuje dzieła sztuki (obraz, grafika, rzeźba, fotografia);
      2. określa wartości estetyczne poznawanych tekstów kultury;
      3. dostrzega specyfikę przekazów audiowizualnych (przedstawień teatralnych, filmów, programów informacyjnych, programów rozrywkowych), potrafi nazwać ich tworzywo (ruchome obrazy, warstwa dźwiękowa).
4. Tworzenie wypowiedzi.
   1. Mówienie. Uczeń:
      1. przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i przekonująco ją uzasadnia;
      2. tworzy rozbudowany plan wypowiedzi własnej;
      3. hierarchizuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie;
      4. operuje słownictwem z kręgów tematycznych: społeczeństwo, kultura, rozwój psychiczny i moralny człowieka.
   2. Pisanie. Uczeń:
      1. stosuje poprawnie różne rodzaje wypowiedzeń we własnych tekstach, dostosowuje szyk wyrazów i wypowiedzeń składowych do wagi, jaką nadaje przekazywanym informacjom;
      2. stosuje zasady organizacji tekstu zgodne z wymogami gatunków, tworzy spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat;
      3. uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np. biograficzny, historyczny;
      4. tworzy wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie, opis sytuacji i przeżyć, zróżnicowany stylistycznie i funkcjonalnie opis przedmiotów lub dzieł sztuki, charakterystyka postaci literackiej, filmowej lub rzeczywistej, sprawozdanie z lektury, filmu, spektaklu i ze zdarzenia z życia, rozprawkę, podanie, CV, list motywacyjny, dedykację; dostosowuje odmianę i styl wypowiedzi do gatunku, w którym się wypowiada;
      5. rozumie rolę akapitów w tworzeniu wypowiedzi pisemnych.
   3. Retoryka i stylistyka. Uczeń:
      1. przeprowadza wnioskowanie jako element wywodu argumentacyjnego;
      2. wykorzystuje retoryczne środki językowe oraz rozumie ich oddziaływanie na odbiorcę;
      3. w wypowiedzi (pisemnej lub ustnej) określa tezę/ hipotezę, formułuje argumenty;
      4. rozróżnia i wskazuje środki perswazji w tekstach reklamowych, określa ich funkcje.