Szkoła podstawowa

Klasy I-III

Propozycja lektur do wspólnego i indywidualnego czytania:

  1. Hans Christian Andersen, Baśnie (do wyboru);
  2. Justyna Bednarek, Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek (czterech prawych i sześciu lewych);
  3. Jan Brzechwa, Brzechwa dzieciom;
  4. Waldemar Cichoń, Cukierku, ty łobuzie!;
  5. Agnieszka Frączek, Rany Julek! O tym, jak Julian Tuwim został poetą;
  6. Dorota Gellner, Wścibscy;
  7. Julita Grodek, Mania, dziewczyna inna niż wszystkie. Opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie;
  8. Tom Justyniarski, Psie troski, czyli o wielkiej przyjaźni na cztery łapy i dwa serca;
  9. Grzegorz Kasdepke, Detektyw Pozytywka;
  10. Piotr Kordyasz, Lolek. Opowiadania o dzieciństwie Karola Wojtyły (fragmenty);
  11. Barbara Kosmowska, Dziewczynka z parku;
  12. Zofia Kossak-Szczucka, Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata;
  13. Maria Krüger, Karolcia;
  14. Åsa Lind, Piaskowy Wilk;
  15. Astrid Lindgren, Dzieci z Bullerbyn;
  16. Hugh Lofting, Doktor Dolittle i jego zwierzęta;
  17. Aleksandra i Daniel Mizielińscy, Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych;
  18. Joanna Papuzińska, Asiunia;
  19. Danuta Parlak, Kapelusz Pani Wrony;
  20. Roman Pisarski, O psie, który jeździł koleją;
  21. Janina Porazińska, Pamiętnik Czarnego Noska;
  22. Maria Terlikowska, Drzewo do samego nieba;
  23. Julian Tuwim, Wiersze dla dzieci;
  24. Barbara Tylicka, O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśni i legendzie;
  25. Danuta Wawiłow, Najpiękniejsze wiersze;
  26. Łukasz Wierzbicki, Afryka Kazika. Dziadek i niedźwiadek.

Klasy IV-VI

Lektury obowiązkowe:

  1. Jan Brzechwa, Akademia Pana Kleksa;
  2. Janusz Christa, Kajko i Kokosz. Szkoła latania (komiks);
  3. René Goscinny, Jean-Jacques Sempé, Mikołajek (wybór opowiadań);
  4. Ignacy Krasicki, wybrane bajki;
  5. Clive Staples Lewis, Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa;
  6. Adam Mickiewicz, Powrót taty, Pani Twardowska, Pan Tadeusz (fragmenty, w tym: opisy, zwyczaje i obyczaje, polowanie i koncert Wojskiego);
  7. Ferenc Molnár, Chłopcy z Placu Broni;
  8. Bolesław Prus, Katarynka;
  9. Henryk Sienkiewicz, W pustyni i w puszczy;
  10. Juliusz Słowacki, W pamiętniku Zofii Bobrówny;
  11. John Ronald Reuel Tolkien, Hobbit, czyli tam i z powrotem;
  12. Józef Wybicki, Mazurek Dąbrowskiego;
  13. Wybrane mity greckie, w tym mit o powstaniu świata oraz mity o Prometeuszu, o Syzyfie, o Demeter i Korze, o Dedalu i Ikarze, o Heraklesie, o Tezeuszu i Ariadnie, o Orfeuszu i Eurydyce;
  14. Biblia: stworzenie świata i człowieka oraz wybrane przypowieści ewangeliczne, w tym o siewcy, o talentach, o pannach roztropnych, o miłosiernym Samarytaninie;
  15. Wybrane podania i legendy polskie, w tym o Lechu, o Piaście, o Kraku i Wandzie;
  16. Wybrane baśnie polskie i europejskie, w tym: Charles Perrault, Kopciuszek, Aleksander Puszkin, Bajka o rybaku i rybce;
  17. Wybrane wiersze Władysława Bełzy, Jana Brzechwy, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Zbigniewa Herberta, Anny Kamieńskiej, Joanny Kulmowej, Adama Mickiewicza, Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Juliusza Słowackiego, Leopolda Staffa, Juliana Tuwima, Jana Twardowskiego oraz pieśni i piosenki patriotyczne.

Lektury uzupełniające (obowiązkowo dwie w każdym roku szkolnym), na przykład:

  1. Adam Bahdaj, Kapelusz za 100 tysięcy;
  2. Frances Hodgson Burnett, Tajemniczy ogród lub inna powieść;
  3. Lewis Carroll, Alicja w Krainie Czarów;
  4. Carlo Collodi, Pinokio;
  5. Aleksander Dumas, Trzej muszkieterowie;
  6. John Flanagan, Zwiadowcy. Księga 1. Ruiny Gorlanu;
  7. Olaf Fritsche, Skarb Troi;
  8. Emilia Kiereś, Rzeka;
  9. Joseph Rudyard Kipling, Księga dżungli;
  10. Janusz Korczak, Król Maciuś Pierwszy;
  11. Rafał Kosik, Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi;
  12. Zofia Kossak-Szczucka, Topsy i Lupus;
  13. Marcin Kozioł, Skrzynia Władcy Piorunów;
  14. Selma Lagerlöf, Cudowna podróż;
  15. Stanisław Lem, Cyberiada (fragmenty);
  16. Bolesław Leśmian, Klechdy sezamowe;
  17. Kornel Makuszyński, wybrana powieść;
  18. Andrzej Maleszka, Magiczne drzewo;
  19. Alan Aleksander Milne, Kubuś Puchatek;
  20. Lucy Maud Montgomery, Ania z Zielonego Wzgórza;
  21. Małgorzata Musierowicz, wybrana powieść;
  22. Ewa Nowak, Pajączek na rowerze;
  23. Edmund Niziurski, Sposób na Alcybiadesa;
  24. Sat-Okh, Biały Mustang;
  25. Longin Jan Okoń, Tecumseh;
  26. Ferdynand Antoni Ossendowski, Słoń Birara;
  27. Jacek Podsiadło, Czerwona kartka dla Sprężyny;
  28. Henryk Sienkiewicz, Janko Muzykant;
  29. Alfred Szklarski, wybrana powieść;
  30. Mark Twain, Przygody Tomka Sawyera;
  31. Louis de Wohl, Posłaniec króla;
  32. Wybrane pozycje z serii Nazywam się… (np. Mikołaj Kopernik, Fryderyk Chopin, Maria Curie-Skłodowska, Jan Paweł II i in.) lub inne utwory literackie i teksty kultury wybrane przez nauczyciela.

Klasy VII-VIII

Lektury obowiązkowe:

  1. Charles Dickens, Opowieść wigilijna;
  2. Aleksander Fredro, Zemsta;
  3. Jan Kochanowski, wybór fraszek, pieśni i trenów, w tym tren I, V, VII i VIII;
  4. Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec;
  5. Ignacy Krasicki, Żona modna;
  6. Adam Mickiewicz, Reduta Ordona, Śmierć Pułkownika, Świtezianka, Dziady część II, wybrany utwór z cyklu Sonety krymskie, Pan Tadeusz (całość);
  7. Antoine de Saint-Exupéry, Mały Książę;
  8. Henryk Sienkiewicz, Quo vadis, Latarnik;
  9. Juliusz Słowacki, Balladyna;
  10. Stefan Żeromski, Syzyfowe prace;
  11. Sławomir Mrożek, Artysta;
  12. Melchior Wańkowicz, Ziele na kraterze (fragmenty), Tędy i owędy (wybrany reportaż).
  13. Wybrane wiersze poetów wskazanych w klasach IV–VI, a ponadto Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Stanisława Barańczaka, Cypriana Norwida, Bolesława Leśmiana, Mariana Hemara, Jarosława Marka Rymkiewicza, Wisławy Szymborskiej, Kazimierza Wierzyńskiego, Jana Lechonia, Jerzego Lieberta oraz fraszki Jana Sztaudyngera i aforyzmy Stanisława Jerzego Leca.

Lektury uzupełniające (obowiązkowo dwie w każdym roku szkolnym), na przykład:

  1. Miron Białoszewski, Pamiętnik z powstania warszawskiego (fragmenty);
  2. Agatha Christie, wybrana powieść kryminalna;
  3. Lloyd Cassel Douglas, Wielki Rybak;
  4. Arkady Fiedler, Dywizjon 303;
  5. Ernest Hemingway, Stary człowiek i morze;
  6. Barbara Kosmowska, Pozłacana rybka;
  7. Zofia Kossak-Szczucka, Bursztyny (wybrane opowiadanie);
  8. André Frossard, Nie lękajcie się! Rozmowy z Janem Pawłem II;
  9. Karolina Lanckorońska, Wspomnienia wojenne 22 IX 1939–5 IV 1945 (fragmenty);
  10. Bolesław Prus, Placówka, Zemsta;
  11. Henryk Sienkiewicz, Krzyżacy, Sąd Ozyrysa;
  12. Eric-Emmanuel Schmitt, Oskar i pani Róża;
  13. Nicolas Sparks, Jesienna miłość;
  14. Melchior Wańkowicz, Bitwa o Monte Cassino (fragmenty), Ziele na kraterze
  15. lub inne utwory literackie i teksty kultury wybrane przez nauczyciela, w tym wiersze poetów współczesnych i reportaże.

Liceum ogólnokształcące, technikum oraz branżowa szkoła II stopnia

Lektura obowiązkowa

Zakres podstawowy

  1. Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy wg św. Jana;
  2. Jan Parandowski, Mitologia, część I Grecja;
  3. Homer, Iliada (fragmenty), Odyseja (fragmenty);
  4. Sofokles, Antygona;
  5. Horacy – wybrane utwory;
  6. Bogurodzica; Lament świętokrzyski (fragmenty); Legenda o św. Aleksym (fragmenty); Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty);
  7. Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu (fragmenty);
  8. Pieśń o Rolandzie (fragmenty);
  9. Gall Anonim, Kronika polska (fragmenty);
  10. Dante Alighieri, Boska komedia (fragmenty);
  11. Jan Kochanowski, wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II; psalmy, w tym Psalm 13, Psalm 47; tren IX, X, XI, XIX; Odprawa posłów greckich;
  12. Piotr Skarga, Kazania sejmowe (fragmenty);
  13. wybrane wiersze następujących poetów:Daniel Naborowski, Jan Andrzej Morsztyn, Mikołaj Sęp-Szarzyński;
  14. Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki (fragmenty);
  15. William Szekspir, Makbet, Romeo i Julia;
  16. Molier, Skąpiec;
  17. Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny, wybrane satyry;
  18. Franciszek Karpiński, wybór sielanek i liryki religijnej;
  19. Adam Mickiewicz, Oda do młodości; wybrane ballady, w tym Romantyczność; wybrane sonety z cyklu Sonety krymskie oraz inne wiersze; Konrad Wallenrod, Dziady cz. III;
  20. Juliusz Słowacki, Kordian, wybrane wiersze, w tym Grób Agamemnona (fragmenty), Testament mój;
  21. Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia;
  22. Cyprian Kamil Norwid, wybrane wiersze;
  23. Bolesław Prus, Lalka, Z legend dawnego Egiptu;
  24. Eliza Orzeszkowa, Gloria victis;
  25. Henryk Sienkiewicz, Potop;
  26. Adam Asnyk, wybór wierszy;
  27. Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara;
  28. wybrane wiersze następujących poetów: Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leopold Staff;
  29. Stanisław Wyspiański, Wesele;
  30. Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (tom I – Jesień);
  31. Stefan Żeromski, Rozdziobią nas kruki, wrony…, Przedwiośnie;
  32. Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty);
  33. wybrane wiersze następujących poetów: Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Jan Lechoń, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Kazimiera Iłłakowiczówna, Julian Przyboś, Józef Czechowicz, Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Gajcy;
  34. Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu, Ludzie, którzy szli;
  35. Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat;
  36. Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem;
  37. wybrane wiersze następujących poetów:
    Stanisław Baliński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Kazimierz Wierzyński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Czesław Miłosz, wybrane wiersze, w tym z tomu Ocalenie, oraz Traktat moralny (fragmenty), Tadeusz Różewicz, Miron Białoszewski, Jarosław Marek Rymkiewicz, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert, wybrane wiersze, w tym z tomów Pan Cogito oraz Raport z oblężonego Miasta, Halina Poświatowska, Stanisław Barańczak, Jan Polkowski, Wojciech Wencel;
  38. Albert Camus, Dżuma;
  39. George Orwell, Rok 1984;
  40. Józef Mackiewicz, Droga donikąd (fragmenty);
  41. Sławomir Mrożek, Tango;
  42. Marek Nowakowski, Raport o stanie wojennym (wybrane opowiadanie); Górą „Edek” (z tomu Prawo prerii);
  43. Jacek Dukaj, Katedra (z tomu W kraju niewiernych);
  44. Antoni Libera, Madame;
  45. Andrzej Stasiuk, Miejsce (z tomu Opowieści galicyjskie);
  46. Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach);
  47. Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty);
  48. wybrane utwory okresu stanu wojennego;
  49. powojenna piosenka literacka – wybrane utwory Jacka Kaczmarskiego, Wojciecha Młynarskiego, Agnieszki Osieckiej oraz wybrane teksty Kabaretu Starszych Panów, a także utwory w wykonaniu Ewy Demarczyk.

Zakres rozszerzony

Utwory określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:

  1. Arystoteles, Poetyka, Retoryka (fragmenty);
  2. Platon, Państwo (fragmenty);
  3. Arystofanes, Chmury;
  4. Wergiliusz, Eneida (fragmenty);
  5. św. Augustyn, Wyznania (fragmenty);
  6. św. Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna (fragmenty);
  7. François Rabelais, Gargantua i Pantagruel (fragmenty);
  8. Michel de Montaigne, Próby (fragmenty);
  9. Jan Kochanowski, Treny (jako cykl poetycki);
  10. William Szekspir, Hamlet;
  11. wybrane utwory poetyckie z romantycznej literatury europejskiej, w tym wybrane wiersze angielskich poetów jezior;
  12. Juliusz Słowacki, Lilla Weneda;
  13. Cyprian Kamil Norwid, Bema pamięci żałobny rapsod, Fortepian Szopena, Czarne kwiaty (fragmenty), Promethidion (fragmenty);
  14. realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honoré de Balzac, Ojciec Goriot lub Charles Dickens, Klub Pickwicka, lub Mikołaj Gogol, Martwe dusze, lub Gustaw Flaubert, Pani Bovary);
  15. Stanisław Wyspiański, Noc listopadowa;
  16. Franz Kafka, Proces (fragmenty);
  17. Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata;
  18. Stanisław Ignacy Witkiewicz, Szewcy;
  19. Bruno Schulz, wybrane opowiadania z tomu Sklepy cynamonowe;
  20. Tadeusz Konwicki, Mała Apokalipsa;
  21. Jorge Luis Borges, wybrane opowiadanie;
  22. Janusz Głowacki, Antygona w Nowym Jorku;
  23. Sławomir Mrożek, wybrane opowiadania;
  24. wybrane eseje następujących autorów: Jerzy Stempowski, Gustaw Herling-Grudziński, Zbigniew Herbert, Zygmunt Kubiak, Jarosław Marek Rymkiewicz (co najmniej po jednym utworze);
  25. wybrane teksty z aktualnych numerów miesięczników oraz kwartalników literackich i kulturalnych.

Lektura uzupełniająca

W każdej klasie obowiązkowo dwie pozycje książkowe w całości lub we fragmentach, na przykład:

Zakres podstawowy

  1. Sofokles, Król Edyp;
  2. Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim (fragmenty);
  3. Kronika Książąt Polskich, oprac. Jerzy Wojtczak-Szyszkowski;
  4. Dzieje Tristana i Izoldy (fragmenty);
  5. Giovanni Boccaccio, Sokół;
  6. Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego (fragmenty);
  7. Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (fragmenty);
  8. Miguel de Cervantes y Saavedra, Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy (fragmenty);
  9. Wespazjan Kochowski, Psalmodia polska (wybór psalmów);
  10. Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (fragmenty z części I);
  11. Ignacy Krasicki, Monachomachia (fragmenty);
  12. Stanisław Trembecki, Franciszek Kniaźnin, wybrane utwory;
  13. Jędrzej Kitowicz, Opis obyczajów za czasów panowania Augusta III (fragmenty);
  14. Julian Ursyn Niemcewicz, Powrót posła;
  15. Stanisław Staszic, Przestrogi dla Polski (fragmenty);
  16. Juliusz Słowacki, Beniowski (fragmenty), Listy do Matki (fragmenty);
  17. Aleksander Fredro, Śluby panieńskie;
  18. Johann Wolfgang Goethe, Cierpienia młodego Wertera (fragmenty), Faust (fragmenty);
  19. George Byron, Giaur (fragmenty);
  20. Adam Mickiewicz, Dziady cz. IV;
  21. Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem;
  22. Maria Konopnicka, wybór wierszy;
  23. Henryk Sienkiewicz, Listy z podróży do Ameryki (fragmenty);
  24. Stefan Żeromski, Echa leśne, Ludzie bezdomni;
  25. Zofia Nałkowska, Granica;
  26. Tadeusz Peiper, wybór wierszy;
  27. Joseph Conrad, Lord Jim;
  28. Anna Kamieńska, Anna Świrszczyńska, Julia Hartwig, Stanisław Grochowiak, Ryszard Krynicki, Edward Stachura, Adam Zagajewski, wybór wierszy;
  29. Kazimierz Moczarski, Rozmowy z katem (fragmenty);
  30. Zofia Nałkowska, Przy torze kolejowym (z tomu Medaliony);
  31. Witold Pilecki, Raport Witolda;
  32. Wiesław Kielar, Anus mundi;
  33. Jan Józef Szczepański, Święty;
  34. Zofia Kossak-Szczucka, Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917–1919;
  35. Tadeusz Różewicz, Kartoteka;
  36. Józef Czapski, Na nieludzkiej ziemi (fragmenty);
  37. Leopold Tyrmand, Dziennik 1954 (fragmenty);
  38. Jarosław Iwaszkiewicz, wybrane opowiadanie;
  39. Stanisław Lem, Wizja lokalna;
  40. John Ronald Reuel Tolkien, Władca pierścieni. Drużyna pierścienia;
  41. Samuel Beckett, Czekając na Godota;
  42. Friedrich Dürrenmatt, Wizyta starszej pani;
  43. Eugène Ionesco, Lekcja
  44. lub inne utwory literackie wybrane przez nauczyciela.

Zakres rozszerzony

  1. Erazm z Rotterdamu, Pochwała głupoty (fragmenty);
  2. Tomasz Morus, Utopia (fragmenty);
  3. Pedro Calderon de la Barca, Życie snem;
  4. Wolter, Kandyd, czyli optymizm (fragmenty);
  5. Jean-Jacques Rousseau, Nowa Heloiza (fragmenty);
  6. wybrane utwory epickie okresu romantyzmu: Józef Ignacy Kraszewski, Stara baśń, Victor Hugo, Nędznicy, Edgar Allan Poe, wybrane opowiadanie, Henryk Rzewuski, Pamiątki Soplicy (fragmenty);
  7. Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (tom II – Zima);
  8. Aldous Huxley, Nowy wspaniały świat;
  9. Gabriela Zapolska, Moralność pani Dulskiej;
  10. Gustaw Herling-Grudziński, Wieża;
  11. Florian Czarnyszewicz, Nadberezyńcy;
  12. Bohumil Hrabal, wybrane opowiadania;
  13. Wiesław Myśliwski, Widnokrąg;
  14. Julian Stryjkowski, Austeria;
  15. Umberto Eco, Imię róży;
  16. Zofia Kossak-Szczucka, Błogosławiona wina;
  17. Ferdynand Antoni Ossendowski, Mocni ludzie, Ludzie, zwierzęta, bogowie;
  18. Krystyna Lubieniecka-Baraniak, Gdy brat staje się katem;
  19. wybrane wiersze poetów polskich i obcych;
  20. wybrana powieść polska i obca z XX lub XXI wieku;
  21. wybrany dramat polski i obcy z XX lub XXI wieku;
  22. Jan Paweł II, Przekroczyć próg nadziei (fragmenty), Tryptyk rzymski, Pamięć i tożsamość (fragmenty), Fides et ratio (fragmenty);
  23. Karol Wojtyła, Przed sklepem jubilera;
  24. Stefan Wyszyński, Zapiski więzienne;
  25. Paweł Zuchniewicz, Ojciec wolnych ludzi. Opowieść o Prymasie Wyszyńskim
  26. lub inne utwory literackie wybrane przez nauczyciela.